- Giới thiệu về viêm kết mạc sơ sinh
Viêm kết mạc sơ sinh là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở mắt của trẻ sơ sinh, thường trong vòng 28 ngày sau khi sinh. Đây là một bệnh lý phổ biến nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm nhiễm trùng do vi khuẩn, virus hoặc kích ứng từ các yếu tố bên ngoài. Do đó, việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và biện pháp phòng ngừa viêm kết mạc sơ sinh là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe đôi mắt của trẻ.
- Nguyên nhân gây viêm kết mạc sơ sinh
Viêm kết mạc sơ sinh có thể do nhiều tác nhân gây ra, trong đó phổ biến nhất là:
2.1. Nhiễm trùng do vi khuẩn
Một số vi khuẩn có thể gây viêm kết mạc sơ sinh, bao gồm:
Neisseria gonorrhoeae: Là nguyên nhân gây viêm kết mạc cấp tính, có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng ở mắt nếu không được điều trị kịp thời.
Chlamydia trachomatis: Loại vi khuẩn này thường gây viêm kết mạc muộn hơn, xuất hiện từ 5-14 ngày sau khi sinh.
Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae: Các vi khuẩn này có thể gây viêm kết mạc nhẹ đến trung bình.
2.2. Nhiễm virus
Một số virus có thể gây viêm kết mạc sơ sinh, phổ biến nhất là Herpes simplex virus (HSV). Loại virus này có thể gây tổn thương giác mạc nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến mất thị lực nếu không điều trị kịp thời.
2.3. Kích ứng từ hóa chất
Một số trẻ có thể bị viêm kết mạc do phản ứng với các thuốc nhỏ mắt kháng khuẩn được sử dụng sau sinh để phòng ngừa nhiễm trùng.
- Triệu chứng viêm kết mạc sơ sinh
Các dấu hiệu của viêm kết mạc sơ sinh có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh:
Mắt đỏ, sưng mí mắt.
Chảy nước mắt nhiều.
Xuất hiện dịch mủ hoặc nhầy ở mắt.
Mi mắt dính chặt vào nhau sau khi ngủ dậy.
Trẻ khó mở mắt, hay dụi mắt.
Trong trường hợp nặng, giác mạc có thể bị tổn thương, làm giảm thị lực vĩnh viễn.
- Chẩn đoán viêm kết mạc sơ sinh
Bác sĩ sẽ tiến hành một số phương pháp chẩn đoán để xác định nguyên nhân gây bệnh:
Khám lâm sàng: Quan sát biểu hiện của mắt, kiểm tra mức độ sưng đỏ.
Xét nghiệm dịch mắt: Lấy mẫu dịch từ mắt để nuôi cấy vi khuẩn hoặc xét nghiệm PCR để xác định virus.
Xét nghiệm mẹ: Nếu nghi ngờ viêm kết mạc do lây nhiễm từ mẹ, bác sĩ có thể kiểm tra bệnh lý của mẹ (như lậu, chlamydia, herpes,…).
- Cách điều trị viêm kết mạc sơ sinh
Việc điều trị viêm kết mạc sơ sinh phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh:
5.1. Điều trị do nhiễm khuẩn
Nếu nguyên nhân là Neisseria gonorrhoeae, trẻ sẽ cần điều trị kháng sinh mạnh như Ceftriaxone qua đường tiêm.
Nếu do Chlamydia trachomatis, bác sĩ thường chỉ định Erythromycin đường uống hoặc nhỏ mắt.
Các trường hợp viêm kết mạc do vi khuẩn khác có thể được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt kháng sinh như Chloramphenicol, Tobramycin hoặc Ciprofloxacin.
5.2. Điều trị do nhiễm virus
Nếu nguyên nhân là Herpes simplex virus (HSV), trẻ sẽ được điều trị bằng Acyclovir đường tiêm hoặc thuốc mỡ bôi mắt.
5.3. Điều trị do kích ứng hóa chất
Nếu viêm kết mạc do kích ứng hóa chất, không cần dùng thuốc, chỉ cần rửa mắt bằng nước muối sinh lý và theo dõi.
- Phòng ngừa viêm kết mạc sơ sinh
Việc phòng ngừa viêm kết mạc sơ sinh đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe mắt của trẻ:
Tiêm phòng đầy đủ cho mẹ trong thai kỳ để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn lây truyền cho trẻ.
Sàng lọc và điều trị các bệnh lây qua đường tình dục ở mẹ trước khi sinh.
Vệ sinh mắt cho trẻ ngay sau khi sinh bằng dung dịch sát khuẩn phù hợp.
Duy trì môi trường sạch sẽ, tránh tiếp xúc với nguồn lây nhiễm.
Định kỳ kiểm tra sức khỏe mắt của trẻ sơ sinh để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
- Kết luận
Viêm kết mạc sơ sinh là bệnh lý thường gặp nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa sẽ giúp các bậc phụ huynh chủ động bảo vệ đôi mắt của trẻ. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở mắt trẻ sơ sinh, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời.