Bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng đầu khiến nhiều mẹ bầu lo lắng bởi đây là giai đoạn nhạy cảm, thai nhi chưa ổn định trong tử cung và cơ thể mẹ vẫn đang thay đổi để thích nghi với thai nhi. Vậy nếu bị viêm nhiễm khi mang thai 3 tháng đầu mẹ cần làm gì? Bác sĩ Dương Việt Bắc, Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội chia sẻ trong bài viết dưới đây.
Vì sao mẹ bị viêm nhiễm khi mang thai 3 tháng đầu?
Viêm phụ khoa là tình trạng các cơ quan sinh dục nữ như âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng… bị viêm nhiễm. Có nhiều nguyên nhân khiến mẹ bầu dễ bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng đầu, trong đó phải kể đến:
1. Thay đổi nội tiết tố
Khi mang thai, những thay đổi của cơ thể mẹ bầu có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa hơn bình thường. (1)
Nghiên cứu cho thấy, sự thay đổi nồng độ hormone estrogen và progesterone, lưu lượng máu và những thay đổi khác của hệ thống miễn dịch có thể khiến hệ vi sinh ở âm đạo mất cân bằng. Hậu quả là các vi khuẩn có hại phát triển và sinh sôi mạnh mẽ, tấn công gây viêm nhiễm phụ khoa.
2. Vệ sinh vùng kín không đúng cách
Bình thường môi trường âm đạo tồn tại vi khuẩn có lợi gọi là lactobacilli và vi khuẩn có hại gọi là vi khuẩn kỵ khí ở trạng thái cân bằng. Khi mang thai, nếu mẹ không vệ sinh vệ sinh sạch sẽ đúng cách sẽ phá vỡ sự cân bằng tự nhiên này, tạo điều kiện cho vi khuẩn kỵ khí phát triển và gây viêm phụ khoa.
3. Cổ tử cung mở rộng
Cấu trúc cổ tử cung sẽ mở rộng hơn trong thai kỳ, điều này tạo cơ hội cho vi khuẩn và mầm bệnh xâm nhập vào các cơ quan sinh dục gây bệnh.
4. Sức đề kháng suy giảm
Mẹ bầu 3 tháng đầu thường gặp tình trạng ốm nghén với các triệu chứng như buồn nôn, nôn, mệt mỏi… khiến sức đề kháng suy giảm, tạo cơ hội thuận lợi để các tác nhân có hại tấn công và gây bệnh. Đó cũng chính là lý do mẹ dễ bị viêm nhiễm khi mang thai 3 tháng đầu.
Mẹ bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng đầu có sao không?
Rất nhiều mẹ bầu chủ quan với những dấu hiệu bất thường ở vùng kín mà không biết rằng, bị viêm nhiễm khi mang thai 3 tháng đầu tiềm ẩn nhiều nguy hiểm đối với cả mẹ và thai nhi. (3)
Đối với mẹ
Mẹ bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng đầu sẽ đối mặt với hàng loạt triệu chứng phiền toái khiến mẹ mệt mỏi, khó chịu, ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt hàng ngày và chất lượng sống.
Khi bị ngứa ngáy ở vùng kín, nhiều mẹ bầu có thói quen dùng tay gãi vô tình gây xầy trước, khiến tổn thương ở cơ quan sinh dục nặng nề hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho tác nhân gây bệnh sinh sôi mạnh mẽ và tấn công sâu hơn vào các cơ quan sinh dục trên như cổ tử cung, tử cung, buồng trứng… ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản về sau.
Đối với thai nhi
3 tháng đầu thai kỳ là giai đoạn vô cùng nhạy cảm bởi lúc này thai nhi chỉ mới hình thành, chưa bám chắc vào thành tử cung, cũng như cơ thể mẹ có nhiều thay đổi để dần thích nghi với thai nhi.
Nếu bị viêm nhiễm phụ khoa, cơ thể mẹ sẽ kém khả năng nuôi dưỡng thai nhi hoặc phải sử dụng đến các loại thuốc có thể gây hại, tăng nguy cơ gây ra dị tật bẩm sinh cho thai nhi. Tình trạng viêm nhiễm lan rộng đến màng ối có thể tăng nguy cơ sảy thai hoặc chuyển dạ sinh non.
Theo Viện Y tế Quốc gia (National Institutes of Health – NIH), các bệnh viêm phụ khoa khi mang bầu có thể gây hại cho thai nhi như:
- Viêm âm đạo do vi khuẩn có thể gây sinh non.
- Liên cầu khuẩn nhóm B (GBS) có thể gây biến chứng nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh, một số trường hợp hiếm gặp có thể gây tử vong.
- Các bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể lây nhiễm từ mẹ sang thai nhi. Chlamydia có thể gây nhiễm trùng mắt và viêm phổi.
- Bệnh lậu có thể làm bẩn nước ối, gây sinh non, nhiễm trùng mắt và có thể gây mù lòa…
Ngay khi phát hiện những dấu hiệu bất thường cảnh báo bệnh viêm phụ khoa khi mang thai, mẹ cần đến ngay cơ sở y tế có chuyên khoa Sản Phụ uy tín để được bác sĩ thăm khám và kiểm tra tìm nguyên nhân. Dựa vào nguyên nhân cụ thể bác sĩ sẽ hướng dẫn cách xử trí kịp thời và hiệu quả, tránh những biến chứng nguy hiểm cho mẹ và thai nhi.
Những dấu hiệu giúp nhận biết tình trạng viêm phụ khoa trong 3 tháng đầu
Việc phát hiện sớm bệnh phụ khoa khi mang thai 3 tháng đầu sẽ giúp mẹ chủ động thăm khám sớm, điều trị hiệu quả để tránh những ảnh hưởng xấu đến thai nhi trong bụng. Dưới đây là những triệu chứng điển hình của viêm nhiễm phụ khoa giúp mẹ dễ nhận biết:
- Ngứa rát ở vùng kín: phụ thuộc vào tác nhân gây viêm nhiễm mà mẹ sẽ thấy ngứa ngáy xuất hiện âm ỉ, dai dẳng hoặc theo từng cơn và có xu hướng nặng nề hơn vào ban đêm.
- Dịch âm đạo có màu sắc lạ và có mùi hôi: bình thường dịch tiết âm đạo có màu trắng trong như lòng trắng trứng gà và không mùi. Nếu thấy âm đạo tiết dịch có màu sắc khác lạ, chẳng hạn trắng đục lợn cợn như bã đậu, xanh vàng, xám… đi kèm mùi hôi tanh khó chịu, đó chính là dấu hiệu của viêm âm đạo.
- Chảy máu âm đạo bất thường.
- Đau, nóng rát khi tiểu tiện hoặc đau khi quan hệ tình dục.
Biện pháp điều trị và chăm sóc dành cho mẹ bầu
Hầu hết các trường hợp bị viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng đầu sẽ không gặp biến chứng nguy hiểm. Việc can thiệp điều trị kịp thời sẽ giúp thai kỳ an toàn, sinh con khỏe mạnh.
Vì thế, ngay khi nhận thấy các dấu hiệu của viêm nhiễm phụ khoa kể trên, mẹ cần đến ngay cơ sở y tế có chuyên khoa Sản Phụ uy tín để được bác sĩ thăm khám và tìm nguyên nhân, can thiệp điều trị loại bỏ tác nhân gây bệnh.
Việc điều trị viêm nhiễm phụ khoa khi mang thai 3 tháng đầu cần hết sức cẩn thận, mẹ hãy tham khảo và tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc điều trị hoặc sử dụng toa thuốc của người khác mà không có chỉ định của bác sĩ. Một số loại thuốc có thể gây hại, tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh ở thai nhi.
Viêm phụ khoa là căn bệnh dễ tái đi tái lại nếu mẹ không chăm sóc cẩn thận. Vì thế mẹ cần tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ, kết hợp thay đổi lối sống sinh hoạt khoa học, vệ sinh vùng kín đúng cách và kiêng tuyệt đối quan hệ tình dục trong thời gian điều trị.
Đồng thời, tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn tái khám của bác sĩ để được theo dõi sát sao tình trạng viêm nhiễm hoặc có thay đổi phác đồ điều trị trong trường hợp cần thiết.
Phòng ngừa viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng đầu bằng cách nào?
Bác sĩ Việt Bắc khuyến cáo, để an tâm tận hưởng thai kỳ khỏe mạnh và an toàn, các cặp đôi nên thăm khám tiền sản khi có kế hoạch mang thai nhằm phát hiện và can thiệp xử trí tình trạng viêm nhiễm phụ khoa hoặc các vấn đề sức khỏe nếu có. Trong thai kỳ, mẹ cần tuân thủ hướng dẫn thăm khám và các xét nghiệm quan trọng được bác sĩ chỉ định để theo dõi chặt chẽ sức khỏe mẹ và thai nhi.
Để phòng ngừa bệnh viêm phụ khoa khi mang thai 3 tháng đầu nói riêng và trong suốt thai kỳ nói chung, mẹ cần ghi nhớ những lưu ý sau:
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ đúng cách: vệ sinh vùng kín sạch sẽ mỗi ngày bằng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh phụ nữ dịu nhẹ. Cần rửa sạch tay bằng xà phòng trước và sau khi vệ sinh. Sử dụng khăn bông mềm sạch lau khô vùng kín sau khi vệ sinh.
- Mặc quần lót vừa vặn, không bó sát vào vùng kín. Chọn quần có chất liệu thông thoáng, thoải mái để vùng kín luôn được khô ráo, tránh bị ẩm ướt là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn có hại sinh sôi và phát triển.
- Không sử dụng nước hoa vùng kín bởi nguy cơ làm tăng kích ứng da.
- Thực hiện chế độ ăn uống khoa học, bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể, nghỉ ngơi hợp lý để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
- Hạn chế các loại thức ăn nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt… bởi đường máu cao cũng là điều kiện thuận lợi cho nấm men và một số tác nhân gây bệnh phát triển. Nên uống nhiều nước, bổ sung thêm sữa chua để tăng cường lợi khuẩn cho cơ thể.
- Kiêng quan hệ vợ chồng: ngoài việc thực hiện đời sống chung thủy một vợ một chồng để tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục, mẹ cũng cần kiêng tuyệt đối quan hệ tình dục trong thời gian điều trị viêm phụ khoa vừa giúp tăng hiệu quả điều trị, vừa giúp thai nhi làm tổ ổn định trong tử cung ở 3 tháng đầu thai kỳ.
Nguồn tham khảo
Fabian-Weber, N. (2023, September 17). 4 Common vaginal infections during pregnancy and how to handle them. Parents. https://www.parents.com/pregnancy/my-body/pregnancy-health/vaginal-infections-that-are-common-during-pregnancy-what-you-need/
the Healthline Medical Network. (2012, March 15). Infections in pregnancy: bacterial vaginosis. Healthline. https://www.healthline.com/health/pregnancy/infections-bacterial-vaginosis
Does vaginitis affect a pregnant woman & her infant? (2022, February 11). https://www.nichd.nih.gov/. https://www.nichd.nih.gov/health/topics/vaginitis/conditioninfo/pregnancy
Villines, Z. (2018, June 21). Common infections during pregnancy. https://www.medicalnewstoday.com/articles/322210